4.9 Mười điều răn có còn quan trọng không?

1. Thờ phượng một Đức Chúa Trời và kính mến Người trên hết mọi sự
2. Chớ kêu Tên Đức Chúa Trời vô cớ.
3. Giữ ngày Chúa nhật.
4. Thảo kính cha mẹ.
5. Chớ giết người.
6. Chớ làm sự dâm dục.
7. Chớ lấy của người.
8. Chớ làm chứng dối.
9. Chớ muốn vợ chồng người.
10. Chớ tham của người.
[Youcat 349]

Khi người thanh niên hỏi câu này, Chúa Giêsu trả lời: "Nếu anh muốn vào cõi sống, thì hãy
giữ các điều răn," rồi Người thêm: "Hãy đến theo Tôi" (Mt 19, 16-21). Việc theo Chúa Giêsu
bao gồm cả việc tuân giữ các điều răn. Lề luật không bị phá bỏ, nhưng chúng ta được mời
gọi tìm lại Lề luật nơi Con người của Vị Tôn sư thần linh của mình, Ðấng thực thi trọn vẹn
Lề luật nơi chính mình, Ðấng mạc khải trọn vẹn ý nghĩa của Lề luật, và chứng nhận tính
trường tồn của Lề luật. [TYGLHTCG 434]

Trong Cựu Ước, giới răn này cấm trình bày Thiên Chúa, Ðấng tuyệt đối siêu việt, bằng bất
cứ hình thức nào. Nhưng khởi từ mầu nhiệm Nhập thể của Con Thiên Chúa, việc tôn kính
ảnh tượng thánh của người Kitô hữu được xác nhận (qua Công đồng Nicea II, năm 787), vì
việc tôn kính này được đặt nền tảng trên mầu nhiệm Con Thiên Chúa làm người, qua đó
Thiên Chúa siêu việt trở nên hữu hình. Ðây không phải là việc thờ lạy ảnh tượng, nhưng là
việc tôn kính Ðấng được trình bày qua ảnh tượng: Ðức Kitô, Ðức Trinh Nữ, các thiên thần
và các thánh. [TYGLHTCG 446]

Ðiều răn thứ năm cấm những tội trái ngược cách nghiêm trọng với luật luân lý:

● tội giết người cố ý và trực tiếp, cũng như việc đồng lõa trong tội đó;
● tội phá thai trực tiếp, có ý coi đó là mục đích hay phương tiện, cũng như việc cộng
   tác vào tội này. Hội thánh đã ra vạ tuyệt thông cho người phạm tội này, bởi vì những
   con người, ngay từ lúc được thụ thai, phải được bảo vệ và che chở một cách tuyệt
   đối trong sự toàn vẹn của nó;
● tội an tử trực tiếp, có mục đích chấm dứt sự sống của những người tật nguyền, đau
   yếu hay hấp hối, bằng một hành động hay bỏ không làm một hành động cần kíp;
● tội tự sát và chủ ý cộng tác vào việc tự sát, tội này là một xúc phạm nghiêm trọng
   đến tình yêu chính đáng đối với Thiên Chúa, đối với chính mình và đối với tha nhân.
   Về phần trách nhiệm, tội tự sát có thể nghiêm trọng hơn khi gây gương xấu, nhưng
   cũng có thể giảm thiểu vì những rối loạn tâm lý đặc biệt hoặc vì những sợ hãi trầm
   trọng. [TYGLHTCG 470]

Dù trong bản văn Thánh Kinh về Mười điều răn, chúng ta chỉ đọc "Ngươi chớ phạm tội
ngoại tình" (Xh 20,14), nhưng Truyền thống Hội thánh vẫn theo sát các giáo huấn luân lý của
Cựu Ước và Tân Ước, luôn xem giới răn thứ sáu như bao gồm tất cả các tội phạm đến đức
khiết tịnh. [TYGLHTCG 493]

Không. 10 Điều răn làm nên một bản thống nhất, điều nọ liên quan tới điều kia, bạn không
thể tách ra từng điều. Ai phạm một điều là phạm toàn bộ Lề Luật.

Tính đặc biệt của Mười Điều răn là nó liên quan đến toàn bộ đời sống con người. Ta là
người, ta có các bổn phận đối với Thiên Chúa (điều răn 1 đến 3), và với những người chung
sống (điều 4 đến 10). Ta là những người có tôn giáo và có tính xã hội. [Youcat 350]

Vô thần không phải là tội, nếu người ta không được học biết gì về Thiên Chúa, hoặc tâm
hồn và lương tâm họ kiểm tra xem xét vấn đề về Thiên Chúa mà họ vẫn không thể tin.

Khó phân biệt được câu nói: “tôi không thể tin” với câu “tôi không muốn tin”. Thái độ loại
bỏ đức tin, không chịu tìm hiểu sâu hơn vì nghĩ đơn giản rằng tin chẳng quan trọng gì
thường là trầm trọng hơn một người vô thần có suy nghĩ. [Youcat 357]

Để bảo vệ mầu nhiệm Thiên Chúa và để tránh cho dân Israel khỏi thờ cúng những thần
ngoại giáo, Điều răn thứ nhất dạy: “Các ngươi không được tạo ra cho mình những hình
tượng về Thiên Chúa” (Xh 20,4).

Tuy nhiên, từ khi Thiên Chúa mang bộ mặt con người qua Chúa Kitô, Kitô giáo không cấm
tạo ra hình ảnh Chúa nữa. Trong Hội thánh Đông phương, những hình ảnh về Chúa cũng
được coi như hình thánh. Do thái giáo và Hồi giáo ngày nay, giống như các tổ phụ Israel
xưa, đều nghĩ rằng Thiên Chúa trổi vượt, “siêu việt” hơn tất cả, và Người vô cùng cao cả
hơn mọi sự ở dưới trần, vì thế họ cấm biểu thị Thiên Chúa bằng hình. Trong Kitô giáo, việc
cấm các hình ảnh về Thiên Chúa, nhờ có Chúa Kitô làm người, đã giảm đi vào thế kỷ IV, rồi
được hủy bỏ ở Công đồng Nixê thứ hai (787). Do Thiên Chúa đã làm người nên Thiên Chúa
không còn « Không thể biểu thị bằng hình »: từ khi Chúa Giêsu xuất hiện, ta có thể làm ra
hình ảnh về Người: Ai thấy Thầy là thấy Cha (Ga 14,9). [Youcat 358]

Vì Chúa Giêsu Kitô đã chết và sống lại vào ngày Chúa nhật, tuy nhiên « Ngày Chúa nhật, ngày
của Chúa », vẫn giữ những yếu tố của ngày Sabbat Do Thái.

Chúa nhật của Kitô hữu gồm ba yếu tố chính: (1) Nhắc nhớ cuộc sáng tạo thế giới và ghi
vào thời sự vẻ chói sáng của lễ hội về lòng tốt Thiên Chúa. (2) Nhắc nhớ “ngày thứ tám
trong cuộc sáng tạo” và cuộc sáng tạo mới được khai mở trong Chúa Giêsu Kitô. (Như lời
cầu nguyện đêm vọng Phục sinh: “Chúa đã tạo dựng con người một cách lạ lùng, và còn
cứu chuộc họ một cách lạ lùng hơn nữa”). (3) Nhắc lại lý do của việc nghỉ ngơi, không phải
chỉ để thánh hóa việc nghỉ ngơi lao động, nhưng còn loan báo ngay từ hôm nay cuộc nghỉ
ngơi vĩnh viễn của con người trong Thiên Chúa. [Youcat 364]

Ngày Chúa nhật, Kitô hữu dự thánh lễ, vào chiều hôm trước hay chính ngày lễ. Họ cũng
kiêng làm những việc xác nào ngăn cản việc dự lễ thờ phượng Chúa và khuấy động ngày lễ,
niềm vui, sự nghỉ ngơi, và đặc tính riêng của ngày của Chúa.

Vì Chúa nhật là lễ Phục sinh được cử hành mỗi tuần tự xưa đến nay, Kitô hữu tập họp
trong ngày đó để chúc mừng Chúa, cảm tạ Chúa, hiệp nhất với Chúa và hiệp thông với tất
cả mọi người đã được cứu độ. Tất cả mọi Kitô hữu có bổn phận phải “thánh hóa” Chúa
nhật và các ngày lễ khác do Hội thánh qui định. Chỉ được miễn trừ khi có những bổn phận
khẩn cấp trong gia đình buộc phải chu toàn hoặc có những trách nhiệm quan trọng trong xã
hội. Cũng như việc tham dự Thánh lễ vào Chúa nhật là nền móng cho tất cả đời sống Kitô
hữu, Hội thánh coi việc không dự thánh lễ Chúa nhật là một tội nặng, khi không có lý do
chính đáng. [Youcat 365]