
4.39 Bạn có phải kéo dài sự sống con người bằng mọi giá?
Không. Việc điều trị nên tỉ lệ thuận với mục tiêu cần đạt được. Mọi bệnh nhân đều có quyền được sự chăm sóc thông thường, như thức ăn và nước uống. Tất nhiên, sự chăm sóc thông thường như vậy nên được đề cao. Chẳng hạn, vết thương nên được chữa trị và băng bó. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng nên cung cấp các liệu pháp điều trị tốn kém và triệt để mà kết quả không cân xứng [>4.40].
Chúng ta đón nhận sự sống từ Thiên Chúa và chúng ta biết một ngày nào đó ai cũng sẽ chết [>4.37]. Thái độ của người Kitô hữu là tín thác vào Thiên Chúa và chuẩn bị cho cái chết mà mình không tìm kiếm [>4.38], cũng không bám víu vào các liệu pháp điều trị không xứng hợp bằng mọi giá.
Điều răn thứ năm cấm những gì?
Ðiều răn thứ năm cấm những tội trái ngược cách nghiêm trọng với luật luân lý:
- tội giết người cố ý và trực tiếp, cũng như việc đồng lõa trong tội đó;
- tội phá thai trực tiếp, có ý coi đó là mục đích hay phương tiện, cũng như việc cộng tác vào tội này. Hội thánh đã ra vạ tuyệt thông cho người phạm tội này, bởi vì những con người, ngay từ lúc được thụ thai, phải được bảo vệ và che chở một cách tuyệt đối trong sự toàn vẹn của nó;
- tội an tử trực tiếp, có mục đích chấm dứt sự sống của những người tật nguyền, đau yếu hay hấp hối, bằng một hành động hay bỏ không làm một hành động cần kíp;
- tội tự sát và chủ ý cộng tác vào việc tự sát, tội này là một xúc phạm nghiêm trọng đến tình yêu chính đáng đối với Thiên Chúa, đối với chính mình và đối với tha nhân. Về phần trách nhiệm, tội tự sát có thể nghiêm trọng hơn khi gây gương xấu, nhưng cũng có thể giảm thiểu vì những rối loạn tâm lý đặc biệt hoặc vì những sợ hãi trầm trọng. [TYGLHTCG 470]
Những chữa trị y học nào được phép khi cái chết gần như sắp gần kề?
Việc cắt ngang những chăm sóc thường xuyên cho bệnh nhân không thể coi là hợp pháp được. Tuy nhiên, được phép sử dụng các thuốc giảm đau nào không có mục đích làm cho chết, và được phép từ chối "việc trị liệu khắc nghiệt," nghĩa là việc chữa trị quá tốn kém, nhưng không đem lại chút hy vọng nào để đạt được kết quả tích cực. [TYGLHTCG 471]
Có được phép chủ động giúp người ta chết êm không?
Chủ động gây chết cho một người luôn luôn phạm Điều răn "Ngươi không được giết người" (Xh 20,13). Ngược lại, ở bên và giúp đỡ người đang sắp chết là bổn phận nhân đạo và bắt buộc nữa.
Những khái niệm làm chất êm dịu chủ động và thụ động thường làm rối lên các cuộc tranh luận. Thực ra, vấn đề là phải biết rằng mình muốn giết người đang chết hoặc mình đang đảm nhiệm để họ chết cách xứng đáng. “Chủ động giúp đỡ” một người bằng cách gây chết cho họ là phạm điều răn thứ năm, nhưng theo dõi một người lúc cuối đời là vâng theo điều răn yêu người thân cận. Vấn đề ở đây là khi cái chết của bệnh nhân được coi như gần kề, việc ngưng
các thủ tục y khoa ngoại thường, tốn kém, không tương xứng với kết quả mong đợi, thì quyết định cho việc này phải do người có quyền hợp pháp quyết định theo ý muốn của người bệnh. Ngược lại, những chăm sóc bình thường phải có đối với người sắp chết thì không được để đứt đoạn, vì đó là lệnh truyền phải yêu mến và thương xót người thân cận. Tuy nhiên, có thể vừa hợp pháp vừa hợp với phẩm giá con người khi cho bệnh nhân dùng thuốc giảm đau, mặc dầu có thể rút ngắn ngày sống, bởi vì không muốn làm cho chết cũng như không coi chết như mục đích hay phương tiện. [Youcat 382]
Câu trả lời thích đáng đối với sự đau khổ cuối cuộc đời là sự lo lắng yêu thương và điều phụ thuộc vào cuộc hành trình hướng đến sự chết – đặc biệt với sự giúp đỡ và chăm sóc nhờ thuốc giảm đau – và không phải “cái chết được giúp đỡ một cách tích cực… [Nhiều] người cần được chuẩn bị hay khuyến khích ân cần để rộng rãi thời gian và phí tổn trong việc chăm người bệnh nặng và đang hấp hối. [ĐTC Benedict, Gặp gỡ các nhà cầm quyền tại Vienna, 7 Tháng chín 2007]