2.45 Giáo hội đáp ứng với sự phát triển của thế kỷ XIX như thế nào?
Vì Rô-ma sáp nhập vào Ý năm 1870, quyền lực thế tục của Đức giáo hoàng bị suy giảm.Tuy nhiên, sự ảnh hưởng luân lý của ngài lại tăng lên. Một vài hệ tư tưởng mới chỉ trích đức tin và xem đức tin như điều vô lý. Đáp lại những khuynh hướng này, Giáo hội đã đề ra nhiều phương thức mới để giải thích và chứng minh sự hợp lý của đức tin. Ví dụ như Đức giáo hoàng đã khuyến khích việc nghiên cứu khoa học.
Đối với chủ nghĩa xã hội, Đức giáo hoàng Lê-ô XIII đã viết một lá thư (thông điệp) kêu gọi các công nhân và chủ nhà máy cần cùng nhau xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn, và chính quyền cũng cần thể hiện vai trò của mình trong nổ lực này. Ngài cũng kêu gọi thành lập các nghiệp đoàn Công giáo. Thông điệp này được xem như văn kiện chính thức đầu tiên về học thuyết xã hội của Giáo hội Công giáo.
Thế kỷ XIX đã trở thành thế kỷ của những vị thánh vĩ đại, mang lại sức sống mới cho nhiều
các dòng tu, và đức tin vững mạnh hơn tất cả các trào lưu đến và đi… Thậm chí trong thời
gian khó khăn khi thiếu hụt ơn gọi, Lời Chúa vẫn sống mãi. Chính Thiên Chúa đã nói, ai xây
dựng cuộc sống mình trên “tảng đá” của Lời Chúa, thì trở nên tốt đẹp. Do đó, chúng ta hãy
vững tin. Chúng ta cũng nhìn thấy những sáng kiến mới của đức tin trong thời đại của
chúng ta. Chúng ta nhìn thấy điều đó ở Châu Phi, bất chấp mọi vấn đề của mình, Giáo hội
vẫn có những ơn gọi mới, điều này thật đáng khích lệ. [Giáo Hoàng Benedict XVI, Cuộc gặp
với các linh mục Albano, 31/8/2006]
