2.2 Hội Thánh được điều hành như thế nào?

Ðức Kitô đã thiết lập phẩm trật trong Hội Thánh để chăn dắt dân Thiên Chúa nhân danh Người; và vì thế Người đã trao ban quyền hành cho họ. Phẩm trật bao gồm các thừa tác viên đã được thánh hiến: các giám mục, linh mục, phó tế. Nhờ Bí tích Truyền chức thánh? các Giám mục và linh mục, khi thực thi thừa tác vụ của mình, hoạt động nhân danh và trong cương vị của Ðức Kitô-là-Ðầu. Các Phó tế phục vụ dân Chúa trong việc phục vụ (diakonia) lời Chúa, Phụng vụ và việc bác ái. [TYGLHTCG 179]

Theo gương nhóm mười hai Tông đồ, được Ðức Kitô tuyển chọn và sai đi chung với nhau, sự kết hợp của các thành phần phẩm trật trong Hội thánh là để phục vụ sự hiệp thông của tất cả các tín hữu. Mỗi Giám mục thực thi thừa tác vụ của mình như thành viên của Giám mục đoàn, trong sự hiệp thông với Ðức Giáo hoàng, dự phần với ngài vào việc chăm lo cho Hội thánh phổ quát. Các linh mục thực thi thừa tác vụ của mình trong linh mục đoàn của Hội thánh địa phương trong sự hiệp thông với Giám mục và dưới sự hướng dẫn của ngài. [TYGLHTCG 180]

Thừa tác vụ trong Hội thánh cũng có đặc tính cá nhân, bởi vì, nhờ hiệu năng của Bí tích Truyền chức thánh, mỗi người đều chịu trách nhiệm trước Ðức Kitô, Ðấng đã kêu gọi họ một cách cá nhân khi trao phó cho họ một sứ vụ. [TYGLHTCG 181]

Dân chủ điều hành dựa trên nguyên tắc mọi quyền lực từ người dân mà đến. Tuy nhiên, trong Giáo hội, mọi quyền lực đến từ Chúa Ki-tô. Đó là lý do tại sao Giáo hội có cơ cấu phẩm trật. Nhưng đồng thời, Chúa Ki-tô cũng cho Giáo hội có cơ cấu đoàn thể.
Yếu tố phẩm trật trong Giáo hội cốt ở chỗ chính Đức Ki-tô đang hành động trong Giáo hội khi các thừa tác viên được truyền chức, nhờ ân sủng Chúa, thực hiện hoặc trao ban điều gì đó mà tự bản thân họ không thể làm được, một cách khác, các giám mục, linh mục cử hành các  bí tích và giảng dạy trong quyền năng Đức Ki-tô. Yếu tố đoàn thể trong Giáo hội nằm ở chỗ Đức Ki-tô đã trao phó sứ mạng của Ngài cho nhóm mười hai tông đồ, những người kế vị của họ cai quản Giáo hội, với Đức Giáo Hoàng, người kế vị thánh Phê-rô. Nguyên lý đoàn thể không thể thiếu nơi các cộng đoàn trong Giáo hội. Tuy nhiên, ngay cả trong những cấu trúc đoàn thể khác của Giáo hội, trong các thượng hội đồng và công đồng, có thể thấy sự phong phú của ơn Chúa Thánh Thần và tính phổ quát của Giáo hội có thể sinh hoa kết quả. [Youcat 140]
 

Giám mục đoàn hiệp thông với Đức Giáo Hoàng, và luôn phải có Ngài, cũng thực thi trên Hội Thánh quyền tối cao và trọn vẹn. [TYGLHTCG 183]

Các Ngài là những chứng nhân đích thực của đức tin tông truyền và với thẩm quyền của Đức Ki-tô, các Giám mục trong sự hiệp thông vơi Đức Giáo Hoàng có bổn phận loan báo Tin Mừng cho mọi người cách trung thành và có thẩm quyền. Nhờ cảm thức siêu nhiên của Đức tin, dân Chúa gắn bó kiên vững với Đức tin dưới sự hướng dẫn của huấn quyền sống động của Giáo hội. [TYGLHTCG 184]

Sự bất khả ngộ thể hiện khi Ðức Giáo hoàng, căn cứ vào thẩm quyền là Mục tử tối cao của Hội thánh, hay Giám mục đoàn trong sự hiệp thông với Ðức Giáo hoàng, nhất là khi các ngài họp Công đồng chung, công bố một giáo lý có liên quan đến đức tin hay luân lý. Sự bất khả ngộ cũng được thực hiện khi Ðức Giáo hoàng và các Giám mục, trong Huấn quyền thông thường của các ngài, đồng thanh tuyên bố một tín điều dứt khoát. Tất cả các tín hữu đều phải gắn bó với giáo huấn này trong sự vâng phục đức tin. [TYGLHTCG 185]

Các Giám mục thánh hóa Hội thánh khi trao ban ân sủng của Đức Ki-tô bằng việc rao giảng và cử hành các bí tích, đặc biệt là Bí tích Thánh Thể, và cũng qua lời cầu nguyện, gương mẫu và việc làm của các Ngài. [TYGLHTCG 186]

Mỗi Giám mục, với tư cách là thành viên của Giám mục đoàn, phải quan tâm cách tập thể đối với mọi Giáo hội địa phương và Hội thánh toàn cầu, trong sự hợp nhất giữa tất cả các Giám mục khác kết hợp với Ðức Giáo hoàng. Giám mục, được ủy thác một Giáo hội địa phương, sẽ điều khiển Giáo hội ấy với thẩm quyền do chức thánh, riêng biệt, thông thường và trực tiếp, nhân danh Ðức Kitô, vị Mục tử Nhân lành, trong sự hiệp thông với toàn thể Hội thánh và dưới sự dẫn dắt của Ðấng kế nhiệm thánh Phêrô. [TYGLHTCG 187]

Các Giám mục không thể hành động và giảng dạy ngược lại với Đức Giáo Hoàng, nhưng chỉ có thể thuận theo Ngài. Ngược lại, Đức Giáo Hoàng có thể đưa ra những quyết định trong những trường hợp đã được xác định rõ ràng ngay cả khi không có sự đồng thuận của các Giám mục.

Đương nhiên Đức Giáo Hoàng lại phải ràng buộc trong đức tin của Hội thánh trong tất cả các quyết định của Ngài. Có một điều được xem như một ý niệm chung của niềm tin trong Giáo hội, một xác tín căn bản trong tín điều của Giáo hội được Chúa Thánh Thần tác động và tồn tại xuyên suốt trong Hội thánh, “ý niệm chung” của Giáo hội,  là “những gì mà tất cả luôn luôn và ở khắp mọi nơi đều cùng tin nhận” (Vincence thành Lérins). [Youcat 142]