6.14 is vrede in heel de wereld wel mogelijk? Kan ik aan vrede bijdragen? Hoe moeten we reageren op volkenmoord, dictatuur, annexatie of wapenhandel?
Vrede is meer dan alleen machtsevenwicht tussen vijanden: het is een zaak van rechtvaardigheid die de hele mensheid aangaat. Menselijk gezien lijkt het onmogelijk dat er op een dag vrede over de hele wereld zal zijn. Maar de God van vrede wil op dit ogenblik bij ons zijn (Rom 15,33). Jezus wil ons zijn vrede brengen (Joh 14,27). We kunnen wel degelijk bijdragen aan vrede in de wereld, in de eerste plaats door vrede om ons heen te verspreiden (Mat 5,9).
Het is een wezenlijke christelijke plicht op te komen voor zwakke, arme en buitengesloten mensen. Als het bestrijden van volkenmoord, dictatuur, bezetting of wapenhandel daar ook bij hoort, zijn we daar dus ook toe verplicht. We kunnen zelfs een evenredige mate van geweld. De belangrijkste vraag is, welke middelen toelaatbaar zijn: wanneer is er sprake van een gerechtvaardigde oorlog? Omdat oorlog altijd een nederlaag is voor de mensheid, zijn we geroepen ons in te zetten voor rechtvaardige vrede.
Waarom is de wettige verdediging niet in strijd met eerbied voor het leven?
Bij de wettige verdediging maakt men de keuze om zich te verdedigen en het recht op leven te doen gelden van zichzelf of van anderen, en niet de keuze om te doden. De wettigde zelfverdediging kan, voor wie verantwoordelijkheid draagt voor het leven van anderen, ook een ernstige plicht zijn. Maar dat mag er niet toe leiden dat men meer geweld gebruikt dan nodig is [CCKK 467].
Wat is de vrede in de wereld?
De vrede in de wereld, die een vereiste is voor de eerbiediging en ontwikkeling van het menselijk leven, bestaat niet slechts in de afwezigheid van oorlog of in het evenwicht tussen tegengestelde machten, maar is “de rust van de orde” (H. Augustinus), vrucht “van de gerechtigheid” (Jes 32,17), en de uitwerking van de liefde. De aardse vrede is beeld en vrucht van de vrede van Christu. [CCKK 481].
Wat vereist de vrede in de wereld?
Zij vereist een rechtvaardige verdeling en bescherming van de goederen van personen, een vrije communicatie tussen de mensen, de eerbiediging van de waardigheid van personen en volkeren, en een volhardende beoefening van de rechtvaardigheid en de broederlijkheid [CCKK 482].
De wapenwedloop verspilt kostbare hulpbronnen die beter gebruikt kunnen worden voor de integrale ontwikkeling van volken en om natuur en milieu te beschermen. In een wereld waarin miljoenen kinderen en families in onmenselijke omstandigheden leven, zijn zowel de gigantische hoeveelheden geld die worden uitgegeven aan het vervaardigen, versterken, onderhouden en verkopen van steeds maar erger verwoestende wapens, als ook de vermogens die zo worden verdiend, een hemeltergende belediging. Een wereld van vrede, zonder kernwapens, is waar miljoenen mannen en vrouwen naar verlangen [Paus Franciscus, Over kernwapens, 24 november 2019].
